Sıcak Hava Dalgaları

Son yıllarda hepimiz yaz aylarının ne kadar bunaltıcı hale geldiğini fark etmişizdir. Peki, bu aşırı sıcakların nedeni ne? Cevap basit ama aynı zamanda oldukça karmaşık: İklim krizi. Bu sıcak hava dalgaları iklim değişikliği ile bağlantılı olduğunu artık biliyoruz ve gelecekte bizi çok daha yoğun sıcak hava dalgaları bekliyor.

İklim krizi; fosil yakıtların yakılması sonucunda karbondioksit miktarındaki değişim ve bu değişimlerin yol açtığı felaketlerdir. Karbondioksit dışında metan ve nitröz oksit gibi gazlar, atmosferde birikerek dünyanın ısınmasına yol açar. Bu da daha sıcak yazlar ve daha ekstrem hava olayları anlamına gelir.

Sıcak hava dalgaları, birkaç gün süren normallerin oldukça üzerinde sıcak olan dönemlerdir. Atmosferde biriken sera gazları, dünya atmosferinin genel sıcaklığını artırır. Bu da, sıcak hava dalgalarının daha sık, daha yoğun ve daha geniş alanda yaşanmasına neden olur.

Geçmişte, sıcak hava dalgaları bugüne kıyasla nadiren meydana gelirdi, genellikle kısa süreli ve daha az şiddetli olurdu. Ancak, küresel ısınmanın etkisiyle bu durum değişti. Örneğin, Avrupa’da 2003 yılında yaşanan sıcak hava dalgası, binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu yıl Hac vazifesi sırasında korumasız kalan binden fazla hacı adayının sıcak dolayısıyla hayatını kaybettiğini okuduk. Bilim insanları, bu tür ekstrem hava olaylarının gelecekte daha da artacağını öngörüyor.

Gelecekte sıcak hava dalgalarının nasıl artacağını anlamak için bilim insanlarının yaptığı iklim modellerine bakmamız gerekiyor. Bu modeller, sera gazı salımlarının bu hızla devam etmesi halinde sıcak hava dalgalarının daha sık ve şiddetli hale geleceğini gösteriyor. Örneğin, 2050 yılına kadar, bugün nadir görülen aşırı sıcak günler, bazı bölgelerde yılda birkaç kez yaşanabilir hale gelecek. Özellikle ülkemiz bu sıcak hava dalgalarından oldukça fazla etkilenecek olan bir bölgede bulunuyor. Bu nedenle ülkemizin güney kesimleri bu yüzyılın sonuna doğru yazın bazı günlerinde yaşanamayacak kadar sıcak olabilir. Ancak bir iyi haber, sıcaklıklar bu yaz için Temmuz ayının başından itibaren artmayı durdurabilir. Bu serin bir yaz geçireceğimiz anlamına gelmemeli, ama en azından çoğumuz sıcaktan çıldırmayacağız.

Bu durumun sadece sıcak havalarda daha fazla terleyeceğimiz anlamına gelmediğini de unutmamalıyız. Sıcak hava dalgaları, tarım, su kaynakları ve halk sağlığı üzerinde de ciddi etkiler yaratır. Tarım ürünleri hem aşırı sıcak hem de kuraklık nedeniyle zarar görebilir, su kaynaklarımız tükenebilir ve aşırı sıcaklar özellikle yaşlılar ve kronik hastalıkları olanlar için büyük bir sağlık riski oluşturabilir.

Peki, bizler bu durumu değiştirmek için ne yapabiliriz? İyi haber şu ki, hala yapabileceğimiz şeyler var. Öncelikle, fosil yakıt tüketimini azaltmalı ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeliyiz. Enerji verimliliğini artırmak, ormanları korumak ve yeni ağaçlar dikmek de önemli adımlar arasında. Ayrıca, bireysel olarak enerji tasarrufu yapmak, geri dönüşüme önem vermek ve karbon ayak izimizi azaltmak için küçük ama etkili adımlar atabiliriz. Bunun ötesinde devleti ve iş dünyasını doğru adımlar atmaya zorlamak da yapmamız gereken şeyler listesinin üstlerinde geliyor.

Unutmayalım, iklim değişikliği hepimizi etkileyen bir sorun ve çözüm için hepimizin katkısına ihtiyaç var. Gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için şimdi harekete geçmeliyiz. Bu yaz ise kendimizi sıcaktan korumak ve bol su tüketmekten başka şansımız yok. Hepimize kolay gelsin.

Bu yazı Dünyahali'nde yayımlanmıştır.