Füzyon Enerjisi Yeteri Kadar Hızla Kullanıma Giremez

İklim krizine bizim kömür, petrol ve doğal gaz yakarak atmosfere karbondioksit gazı salmamız yol açar. Kömür, petrol ve doğal gazı da karbondioksit salmadan yakmanın bir yolu yoktur. Kömürün yanması demek kömürün içindeki karbonun havadaki oksijen ile birleşmesi sonucu açığa karbondioksit ve ısı çıkmasıdır. Biz bu ısıyı genelde enerji üretmekte kullanıyoruz. Bu ısı ile kazanları kaynatıyoruz, arabaları yürütüyoruz ve elektrik üretiyoruz. Bu ısıyı üretmenin havaya karbondioksit salmayan bir yöntemini bulacak olsak iklim krizi sorununu da çözebiliriz.

Aslında ısı üretmenin kolay bir yolu güneş enerjisini kullanmaktır. Ama bu yöntem güneş olduğu sürece düzgün çalışıyor, geceleri de ya ürettiğimiz enerjiyi saklamak ya da başka ısı üretme yöntemleri kullanmak zorunda kalıyoruz. Bir diğer yöntem de atomları parçalayarak ya da birleştirerek ısı üretmek. Bunu da en azından 80 yıldır beceriyoruz. Ama sorun şu ki genelde bunu bir bomba olması için yaptığımızda başarılı oluyoruz. Elde ettiğimiz ısıdan kontrollü biçimde elektrik enerjisi elde etmek oldukça zor. Bunun için de nükleer santralleri kullanıyoruz. Yalnız nükleer santrallerin kötü yanı, uzun süre radyasyon yayan bir atık çıkartmaları ve seyrek de olsa patlayabilmeleri.

Atomları parçalayarak enerji üretmeyi ve bunu da elektrik üretmekte kullanmayı biliyoruz. Yalnız bunun diğer türü, yani atomları birleştirerek enerji üretmek çok daha zor bir tekniktir. Füzyon enerjisi, güneşin içerisinde gerçekleşen bir reaksiyon olan hidrojen atomlarının birleşerek helyum oluşturması sürecine dayanır. Bu süreç, büyük miktarda enerji açığa çıkarmaktadır. Füzyon reaksiyonlarının kontrol altına alınması ve bu enerjinin kullanılması, sınırsız, temiz ve çevre dostu bir enerji kaynağı sunabilir. Füzyon enerjisi, karbon salımlarının ve fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılması gibi iklim kriziyle mücadele hedeflerine ciddi katkıda bulunabilir.

Ancak, füzyon teknolojisi hala deneysel bir aşamadadır ve ticari ölçekte kullanıma geçmesi için önemli teknik ve mühendislik zorlukları bulunmaktadır. Deneysel aşama dendiğinde de bu çabalara yeni başladığımız düşünülmesin. Neredeyse 1950'lerden bu yana füzyon enerjisini kontrol altına almaya çalışıyoruz ve henüz başarılı olmuş değiliz. Bu noktada karşılaştığımız zorluklar arasında, yüksek sıcaklıkta ve yüksek basınçta plazma oluşturma, reaktörlerin verimliliğini artırma, yakıt tedariki ve radyoaktif atıkların yönetimi gibi konular yer almaktadır. Bu nedenle, füzyon teknolojisinin kısa vadede iklim krizini durdurmaya yetecek bir çözüm sunması beklenemez. Eğer insanlık iklim krizi karşısında akıllıca davranıp varlığını sürdürecek olursa önümüzdeki yüz yıl içerisinde neredeyse sınırsız enerji kaynağı olarak füzyon kullanılacağını düşünebiliriz.

Ancak iklim krizinin acil bir tehdit olarak karşımızda durduğu günümüzde, hızlı eylemlere ihtiyaç vardır. Füzyon teknolojisi için gerekli altyapının kurulması, araştırma ve geliştirme süreçlerinin tamamlanması ve ticari ölçekte kullanıma geçilmesi yıllar hatta on yıllar sürebilir. Bu süre zarfında, iklim krizini durdurmak için daha hızlı ve daha erişilebilir çözümlere ihtiyaç vardır.

Kısa vadede iklim krizini durdurmak için kullanılabilecek birçok yenilenebilir enerji kaynağı mevcuttur. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidroelektrik enerji, biyokütle ve jeotermal enerji gibi kaynaklar, düşük karbon salımlı enerji üretme potansiyeline sahiptir. Bu kaynaklar, mevcut enerji sisteminin dönüşümünü sağlamakta bizlere hızla yardımcı olabilirler. Bunların yanında yeni yeni gelişmekte olan dalga veya gelgit enerjisi gibi sistemler de enerji üretimine destek olacaktır. Yalnız, “nasılsa füzyon enerjisi geldiğinde tüm sorunumuz çözülecek” diye düşünerek kömür, petrol ve doğal gaz bağımlılığından vazgeçmemek iklim krizini de daha kötü bir noktaya taşıyacaktır. Sonunda füzyon teknolojisini endüstriyel ölçekte çalıştırmayı becerdiğimizde üzerinde yaşayabileceğimiz bir gezegenimiz kalmayabilir.

Kısacası, iklim krizi için acil çözümlere ihtiyacımız var. Elimizdeki enerjiyi dikkatli kullanmaktan başlayarak yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji elde etmeye ağırlık vermek bugün için yapabileceğimiz en faydalı şeydir. Füzyon enerjisi gibi teknolojiler gelecekte bizler için sınırsız enerji sağlama potansiyeline sahiptir ama o geleceğe ulaşabilmek için önce iklim krizini durdurabilmemiz gereklidir.

Bu yazı Dünyahali'nde yayımlanmıştır.