Küresel iklim değişikliğinin beklenen etkilerinden bir tanesi küresel deniz seviyelerindeki yükselmedir. Deniz seviyesindeki yükselmenin iki temel sebebi vardır ve bunlardan ilki hepimizin bildiği gibi buzulların erimesidir. Dünya yüzeyindeki buzulların ise iki türü vardır. Birincisi deniz üzerindeki buzullar, diğeri de kara üzerindeki buzullardır. Her ne kadar Titanik filminde buz dağının çoğu denizin üzerinde görünse de çoğumuz denizde yüzen buz dağlarının ana kısmının denizin altında olduğunu biliriz. Dolayısıyla bu buz dağları eridikleri zaman, deniz seviyesini ciddi biçimde değiştirmezler.
Ancak; kara üzerindeki buzulların durumu farklıdır. Zira kara üzerindeki buzullar eridikleri zaman buradan denizlere akan sular deniz seviyesini eriyen buzulların kalınlığı kadar yükseltir. Buzullar deyince gözümüzün önüne her ne kadar Alpler ya da Himalayalar gelse de esas dikkat edilmesi gereken buzullar Grönland ve Antarktika'da bulunur.
Deniz seviyesindeki yükselmenin ikinci ana sebebi küresel iklim değişikliğinden dolayı okyanusların ısınması ve ısınan okyanuslardaki suların da genleşmesidir. Dünyadaki okyanusların ortalama derinliği 3 kilometre civarındadır. Bu da dünyanın her bir derece ısınmasının deniz seviyesini yaklaşık yarım metre arttıracağı anlamına gelir.
Dünyanın iklim değişikliği alanındaki en büyük otoritesi olan Birleşmiş Milletler'in bir alt kuruluşu olan IPCC'nin raporları, bu iki ana sebebi göz önüne alarak yaşadığımız yüzyıl içerisinde deniz seviyesinin en az 30 santim en çok 1 metre yükseleceğini söylüyor. Ancak ilk yayınlanan IPCC raporundan bugüne kadar geçen sürede tüm IPCC raporlarının aslında gerçekleşenden çok daha iyimser senaryolar ortaya koyduğunu biliyoruz.
IPCC'nin bu iyimser senaryoları iki temel unsura dayanır. Bunların birincisi Grönland ve Antartika buzullarının aslında 2100 yılına kadar erimeyeceği, ikincisi ise 2100 yılına kadar iklimde beklenmeyen bir değişikliğin olmayacağıdır. Eğer Grönland ya da Antarktika'daki buzullar oldukları yerde erimek yerine parçalanıp kayarak denize karışacak olursa bu buzulların erimesi ciddi anlamda hızlanır. Böylesi bir senaryo özellikle Grönland için bu yüzyılda beklenebilir. Grönland'daki buzulların erimesi durumunda dünyadaki deniz seviyesi 6-7 metre artış gösterecektir. Bu yüzyıl içerisinde olması beklenmese de Doğu Antarktika'daki buzulların erimesi deniz seviyesini yaklaşık 80 metre yükseltecektir. Bu iki olay da her ne kadar bize bugün bilim kurgu gibi görünse de çok uzak olmayan bir gelecekte dünyanın baş etmesi gereken sorunlar listesinin tepesine yerleşebilir. Dünya nüfusunun yarısına yakın kısmının deniz seviyesinden itibaren ilk yüz metrelik yükseltide yaşadığı düşünülecek olursa bu sorunun boyutu daha rahat anlaşılabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder